Iqtisodiyoti o‘tish davridagi (IO‘D) mamlakatlar hududida GXFU dan foydalanishni jadal qisqartirishning birlamchi bajarilishi

Ozonni yemiruvchi moddalarni ishlab chiqarish va ist’molini qisqartirishga va Yerning yupqa ozon qatlamini himoyalashga yo‘naltirilgan global ahamiyatga ega tashabbus O‘zbekiston Respublikasining Davlat tabiatni muhofaza qilish qo‘mitasi, BMTRD, Global ekologik fondning «Iqtisodiyoti o‘tish davridagi (IO‘D) mamlakatlar hududida GXFU dan foydalanishni jadal qisqartirishning birlamchi bajarilishi» qo‘shma loyihasida o‘z ifodasini topdi.

Loyiha faoliyati davomida GXFU hamda GXFU dan foydalanuvchi uskunalar importini nazorat qilishni takomillashitirsh, shuningdek GXFU ga bo‘lgan talabni tartibga solish chora-tadbirlari amalga oshiriladi. Loyiha o‘zaro uzviy bog‘lik ikkita komponent doirasida amalga oshiriladi.

Mintaqaviy komponent mamlakatni mazkur mintaqadagi boshqa davlatlar hukumatlari o‘rtasida o‘zaro ilg‘or tajribalar bilan almashinuvini qo‘llab-quvvatlaydi va bu orqali milliy darajada GXFUni boshqarishga qaratilgan yondoshuvlarni takomillashtirishni ta’minlab beradi.

Milliy komponent davlat va xususiy tarmoqlarning GXFU importiga qaramliligini asta-sekinlik bilan kamaytirish bo‘yicha salohiyatini oshirishga xizmat qiladi, ya’ni bu GXFUni olib tashlash va retsirkulyatsiya qilish bo‘yicha zamonaviy texnologiyalarni yetkazib berish, sovutish jihozlari hamda havoni konditsiyalash tizimini yanada samarali ekspluatatsiya qilish va tiklash, energiya samaradorligini oshirish uchun bu kabi tizimlarga texnik xizmat ko‘rsatish amaliyotini takomillashtirish yo‘li bilan amalga oshiriladi.

Loyhaning maqsadi:

Ozon qatlamini yemiruvchi moddalar bo‘yicha Monreal bayonnomasiga doir xalqaro majburiyatlarga rioya qilish, ya’ni 2030 yilga kelib GXFU (gidroxlorftoruglerod) larni mutlaqo iste’moldan chiqarib yuborish bo‘yicha GXFU iste’molining qisqartirilishini jadallashtirishga doir Monreal bayonnomasi Tomonlarining 19-kengashi talablarini bajarishga oid O‘zbekiston Respublikasida GXFU larni iste’moldan chiqarishMilliy strategiyani amalga oshirish.

Kutilayotgan natijalar

  • O‘zbekiston Respublikasi tomonidan GXFU iste’molini jadal qisqartirish, 2030 yilgacha to‘liq to‘xtatish bo‘yicha Monreal bayonnomasiga doir xalqaro majburiyatlarning bajarilishiga qaratilgan tadbirlar amalga oshirish;
  • Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar uchun xladagentlarni tiklash bo‘yicha yangi usuknalarni yetkazib berish;
  • Xo‘jalik yurituvchi sub’ektlar uchun xladagentlarni ajratib olish, retsirkulyatsiyasi bo‘yicha yangi uskunalarni yetkazib berish (xladagentlarni ajratib olish bo‘yicha 125 ta uskuna, xladagentlar retsirkulyatsiyasi bo‘yicha 5 ta uskuna);
  • Respublikaga bojxona organlari uchun kelib tushadigan OYeM va ozon uchun xavfsiz moddalarni nazorati qilish uskunalarni yetkazib berish (xladagentlarni aniqlash uchun uskunalar);
  • Sovutish sohasi mutaxassislarining malakasini oshirish (muzlatish texnikasiga xizmat ko‘rsatuvchi 1000 yaqin mutaxassis o‘qitiladi),
  • Huquq-tartibot va bojxona organlari xodimlarining malakasini oshirish (300 dan ortiq bojxona idoralari xodimlari o‘qitiladi);
  • OYeM chiqindilarini saqlash bo‘yicha salohiyatni mustahkamlash va musodara qilingan va yaroqsiz xladagentlarni yo‘q qilish;
  • Ozon uchun xavfsiz bo‘lgan, global isish salohiyati past bo‘lgan xladagentlardan foydalanuvchi yangi muqobil texnologiyalarni joriy etishga qaratilgan uchta namoyish loyihasini amalga oshirish;
  • Aholining xabardorligini oshirish.