Muammolar va ularning yechimlarining sharhi: iqlim o‘zgarishi va qishloq xo‘jaligi

31-March, 2021

Image: UNDP Uzbekistan

Joriy yilning 23-25 mart kunlari Namangan, Andijon va Farg‘ona viloyatlarida qishloq xo‘jaligi sohasi uchun iqlim o‘zgarishi jihatlari aks ettirilgan tavsiyaviy choralarni ishlab chiqishga bag‘ishlangan davra suhbatlari bo‘lib o‘tdi.

Uchrashuvda Savdo-sanoat palatasi hamda BMT Taraqqiyot Dasturining hamkorligida Rossiya Fedaratsiyasining moliyaviy ko‘magida amalga oshirilayotgan «Farg‘ona vodiysida fermerlarni iqlim o‘zgarishi xatarlariga moslashishi va barqarorligini oshirish» loyihasi doirasida tashkil etilgan bo‘lib, unda viloyat qishloq va suv xo‘jaligi boshqarmalari, karantin inspeksiyasi, gidrometeorologiya, agrokimyo, fermer xo‘jaliklari va boshqa viloyat tashkilotlarlarining vakillari ishtirok etdilar.

Davra suhbatlari mobaynida asosan ikkita muhim masala muhokamaga quyildi- bu qishloq xo‘jaligida iqlim o‘zgarishi bilan bog‘liq  muammolar hamda ularning muayan yechimlari.

Ishtirokchilar asosiy muammolar sifatida suv tanqisligi, kasalliklar va zararkunandalarning ko‘payishi, ularning mutatsiyaga uchrashi, mutatsiyaga uchraydigan zararkunandalarning tarqalishi, tuproq eroziyasi, iqlim sharoitiga moslashtirilgan ko‘chat navlarining yetishmasligi, o‘simliklarni oziqlantirishda va ularning noqulay sharoitlarga chidamliligini oshirishda zarur bo‘lgan o‘g‘itlarning sifati pastligi va boshqa shu kabi muammolarni misol qilib keltirdilar.

Yuqorida qayd etilgan muammolarning yechimi sifatida muqobil suv tejash texnologiyalaridan foydalanish, drenaj va suv tozalash tizimlarini takomillashtirish va tozalangan suvni sug‘orishda qayta ishlatish, ekinlarni nafaqat salbiy ob-havo sharoiti, balki ko‘plab resurslarini tejab beruvchi plyonka ostiga ekish usullaridan foydalanish takliflari kiritildi. Shuningdek, ishtirokchilar naslchilik va urug‘chilik sohasida, o‘simliklarni muhofaza qilishda malakali kadrlar yetishmasligi, qolaversa xududlarda sanoqli xodimlar emas, balki har bir xududda o‘nlab va yuzlab odamlar kerakligi to‘g‘risidagi masalalrni o‘rtaga tashlashdi.

"Iqlim o‘zgarishi qaytarib bo‘lmaydigan jarayon bo‘lib, xozirda biz uni to‘xtatishga qodir emasmiz, lekin tuproqni muxofaza qiladigan texnologiyalarni qo‘llash, suv tejovchi sug‘orish tizimini tatbiq etish va u ko‘llaniladigan maydonlarni kengaytirish, almashlab ekish jarayonlariga rioya qilish, zararkunandalarga qarshi biologik kurashni joriy etish va boshqa shu kabi choralarni qo‘llashimiz bizga iqlim o‘zgarishi xatarlarini kamaytira olishimiz va ularga moslasha olishimizga imkoniyat beradi. "- deydi ishtirokchilardan biri Alisher Rahimov.

Umuman olganda, har bir uchrashuv, qizg‘in bahs-munozaralarga boy bo‘lib, unda qishloq xo‘jaligini boshqarish organlari vakillari hamda fermerlar bilan tayyorlanayotgan qonun loyihalari, qishloq xo‘jalik sohasiga doir texnik yangiliklar va innovatsion yondashuvlar to‘g‘risida ham ma’lumotlar almashildi.